Kahve İsveç'te inanılmaz derecede popüler. Statista tahminleri, ülkeyi Finlandiya ve Hollanda'nın ardından kişi başına en büyük üçüncü kahve tüketicisi olarak gösteriyor. Bunun büyük bir kısmı diğer etkenlerin yanı sıra fika olarak bilinen bir geleneği de içeren İsveç'in kahve kültürüne bağlıdır. Fika, kiminle konuştuğunuza bağlı olarak bir kahve molası, sosyal bir ritüel, bir kavram veya bir ruh hali olarak tanımlanıyor ancak iyi bir fincan kahve ilede ilişkilidir.
BÖLÜM 1
Fika genel olarak kahvenin tadını çıkardığınız ve diğer insanlarla sohbet ettiğiniz bir “mola” olarak tanımlanabilir. İsveçlilerin fikabröd (fika ekmeği) olarak bilinen geleneksel tatlı hamur işleri ile fika yemesi de yaygındır . İsveç'in Göteborg kentindeki Morgon Coffee Roasters'ın kurucusu Christian Gullbrandsson şöyle diyor: "Fika, bir fincan kahve içerken buluştuğunuz ve yanında tarçınlı çörek veya kurabiye gibi bir şeyler yediğiniz yerdir. İnsanlar genellikle bir kafede fika için buluşurken, mola parklar, toplantı odaları ve hatta ev dahil herhangi bir yerde gerçekleşebilir.Öğle yemeğinden önce veya sonra olabilir, akşam olabilir, ne zaman olursa olsun. On dakika olabilir veya bir buçuk saat de olabilir." İsveç'teki birçok kişi için fika günlük bir gelenektir. Birçok İsveç şirketi de fikayı kültürlerinin bir parçası olarak gördüğünden aktif şekilde teşvik etmektedir; hatta bazıları bunu zorunlu kılıyor.
Fika, İsveç kahve kültürünün çok önemli bir parçası olduğundan, dikkate alınması gereken birkaç ilginç soru var. İsveç, diğer İskandinav ülkeleri gibi önemli bir nitelikli kahve pazarıdır. Ancak Christian buna rağmen “ İsveçlilerin daha büyük bir çoğunluğunun kahveyi hala bir meta olarak gördüğünü” söylüyor.İnsanların nitelikli kahve hakkında daha fazla bilgi edinmek için istekli olduklarını ve bunun sonucunda ülkede kahvenin hızla büyüdüğünü de sözlerine ekliyor.
Matt, fika'nın tüketicilere üçüncü dalga kahve kültürünün önemli bir parçası olan kahvenin hikayesini çiftlikten fincana kadar yayma şansı verdiğini düşünüyor. "Kahvenin demlenmesinde farklı kökenleri, farklı süreçleri vb. takdir etmeye başlarsınız." Fika uygulamasının fincanda tadabilecekleri tatları düşünmek gibi küçük şeyler yapmak için bile olsa, evde bira üretenlerin kahve hakkında daha fazla şey öğrenmeleri ve bunları geliştirmeleri için harika bir zaman olabileceğini söylüyor. Bazı insanlar içtikleri kahvelerle ilgili küçük notlar ve günlükler almaya başlıyormuş. Amaç o ya zihni işten uzaklaştırıyor.
BÖLÜM 2
NORMAL BİR KAHVE MOLASINDAN FARKI NEDİR ?
En azından kağıt üzerinde fika, normal bir kahve molası gibi görünebilir ama bundan daha fazlasıdır. Fika “ruh hali”, yaptığınız her şeyi bırakarak kendinize zaman ayırma. Matt Mitchell, İngiltere'de Durham'da bulunan Fika Coffee Roaster’ın kurucusudur. Kamboçya'da seyahat ederken birkaç İsveçli turistle arkadaş olduğunda fika'yı keşfetmiş. İngiltere'ye döndükten sonra manastırına bu İsveç geleneğinin adını vermiş. Matt, "Fika'nın tüm fikri, o adımı atmak ve sosyalleşmek için biraz zaman ayırmaktır" diyor. Fika'yı diğerlerinden ayıran şey, evrakları doldururken ya da gözlerinizi ekrana yapıştırırken kahveyi yudumlamaya çalışmamanızdır. Bunun yerine fika, kahve ve arkadaşlarınızla kaliteli bir zamanın tadını çıkarmak için konsantre olduğunuz şeyden uzaklaşmanıza yarar. Fika özünde hem kahve hem de sosyal bir moladır. Bu iki özellik el ele gider ve biri olmadan diğerine sahip olamazsınız fikayı benzersiz yapan da budur.
FİKA VE KAHVENİN TARİHİ
Kahve ilk olarak 17. yüzyılın sonlarında İsveç'e geldi. İlk başta, ülke çapında çok hızlı bir şekilde popüler oldu ancak yerel halk kısa sürede popülerliğinin artması ile yerel olarak üretilen biraların satışlarını baltalayacağından endişe etmeye başladı. Buna karşılık, 1746'da kahve ve çay tüketimine ağır vergiler getiren bir kraliyet fermanı yayınlandı. Vergilerin ödenmemesi, bardak ve tabaklara el konulmasıyla karşılık buldu. Kahve on yıl sonra 1756'da tamamen yasaklandı ancak İsveç vatandaşları yine de içmeye devam etti.
Bir süre sonra kahvenin bir halk sağlığı sorunu olduğuna inanan Kral, birinden günde üç demlik kahve içmesini emrederken, ikincisine ömür boyu her gün üç demlik çay içmesini emretmiş. Araştırmadan sorumlu her iki doktor da hükümlülerden herhangi biri ölmeden önce ölmüş ve devamında Gustav’ın 1792'de suikaste uğramasıyla girişim son bulmuş oldu. İsveç hükümeti tarafından kahveyi yasaklamak için başka girişimlerde de bulunulmuş ancak bunlar 1820'lerde yatışmış. Kahve tüketimi 19. yüzyılda adeta fırlamış ve geri kalan her şey tarih oldu. Fikanın kökenine gelince; İsveç tarihi boyunca kahve birçok kez yasaklanmıştı. Bazı İsveçliler kurallara uymadı ve “kahve” (kaffi) içmek için buluşmak üzere gizli bir kelime bulmak zorunda kaldı. Fika kelimesi 19. yüzyıldaki kaffi kelimesinden türemiştir. Daha sonra İsveçliler iki hecenin yerlerini değiştirmiş ve bir f'yi kaldırmıştır .
kaffi -> ffi-ka -> fika
BÖLÜM 3
YA BUNDAN SONRASI NE OLACAK?
Peki, bu eşsiz ritüeli gelecekte neler bekliyor sorusuna ise Christian şöyle diyor: “Fika kültürü her zaman İsveç'te yaşanmaya devam edecek.” Matt ise fikanın dünya çapında daha yaygın hale geldiğini görmek istediğini söylüyor. "Diğer ülkelerde bu kültürü üstlenirse harika olur." Bugün birçok işçinin, iş etiği hakkında kötü bir izlenim bırakabileceği korkusuyla kesintilerden kaçındığını da söylerken; şirketlerin buna karşı çıkmak yerine bu küçük sosyal kırılmaları teşvik etmede rol oynamaları gerektiğini düşünüyor. İnsanların durup sosyalleşmesinin yanlış olduğunu ve gelecekte görmek istediğimiz bir kültür olmadığını” söylüyor.
Nitelikli kahvenin gelecekte fikada daha büyük bir role sahip olması umuluyor. Nitelikli kahve belki de fika kültürün yayılmasında büyük rol olur. İnsanlar kahvenin kendisi hakkında daha fazla şey öğrenmek için bunu bir fırsat haline getirebilirler. Sonuç olarak fika ile ilgili en önemli şey, ara vermenin insanların rahatlamasına yol açtığı ve bu şekilde daha çok fayda sağladığını düşünmenin bir parçası olmak. Oturun ve sahip olduğunuz şirketin keyfini çıkarın… Sahip olduğunuz işin... Sadece rahatlayın, anın tadını çıkarın ve kahvenin de... Fika, refaha dayanan bir kavramdır. Bunu uygulayanlara, günlük programı ne kadar yoğun olursa olsun stres atmanın, sosyalleşmenin, eğlenmenin ve gerçekten sadece iyi bir fincan kahvenin tadını çıkarmak için, birazda olsa her şeyden uzaklaşmanın önemli olduğunu hatırlatır. Fika, Dünya çapında yaygın olacak şekilde tanıtılsaydı, insanların üretkenliği çok daha iyi olabilirdi belki de. Kim bilir?